به گزارش خبرنگار آنا، صبح امروز ۲۳ شهریور ۱۴۰۴ نشست خبری انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی برگزار شد. در این نشست هاله حامدی‌فر، رئیس هیئت مدیره انجمن، به تبیین اهداف و ضرورت‌های فعالیت‌های انجمن پرداخت.
اهمیت صنعت بیوتکنولوژی پزشکی در تأمین سلامت کشور
وی در سخنان خود با اشاره به بیش از دو دهه فعالیت در حوزه بیوتکنولوژی پزشکی تأکید کرد که دلیل اصلی تشکیل و تقویت حضور صنفی تولیدکنندگان بیوتکنولوژی، احساس خطر نسبت به موجودیت این صنعت است. او یادآور شد که ۲۸ سال پیش ورود به این حوزه بیشتر شبیه رویا بود اما امروز ایران در بخش تولید، صادرات، تشخیص، تجهیزات و صنایع پشتیبان به جایگاه قابل توجهی دست یافته است.
صرفه‌جویی ۵ میلیارد دلاری با تولید داخلی
حامدی‌فر اظهار کرد: در صورت نبود صنعت بیوتکنولوژی پزشکی در کشور، تنها در سال گذشته بیش از پنج میلیارد دلار برای واردات محصولات مورد نیاز هزینه می‌شد، رقمی که با توجه به محدودیت‌های ارزی، شرایط تحریم و دشواری‌های فروش نفت، تأمین آن غیرممکن بود. وی افزود که هرچند این موضوع موجب خوشحالی است اما مسئولیت سنگینی نیز بر دوش تولیدکنندگان قرار گرفته است زیرا هر محصول بیوتکنولوژی پزشکی، چه کوچک و چه بزرگ، مستقیماً بر سلامت جامعه تأثیرگذار است و هرگونه اختلال در مسیر تولید، تهدیدی برای سلامت کشور محسوب می‌شود.
اهداف کلان انجمن: ارتقا جایگاه، دفاع از حقوق و تسهیل کسب‌وکار
وی در ادامه به اهداف انجمن اشاره کرد و گفت ارتقا و تفهیم جایگاه تولیدکنندگان بیوتکنولوژی پزشکی در کشور و جهان در اولویت نخست قرار دارد. وی تأکید کرد در صورت تحقق این هدف، دفاع از حقوق اعضای انجمن نیز به طور طبیعی محقق خواهد شد زیرا درک ارزش این صنعت توسط جامعه و مسئولان، زمینه‌ساز حمایت عمومی خواهد بود.
رئیس هیئت مدیره انجمن تسهیل محیط کسب‌وکار را دیگر هدف مهم برشمرد و افزود تولید محصولات هایتک در شرایط اقتصادی کشور با مشکلات متعددی مواجه است و حتی برداشتن یک مانع از مسیر تولیدکنندگان، اقدامی بزرگ محسوب می‌شود. توسعه صادرات و گسترش بازارهای بین‌المللی نیز از دیگر محورهای فعالیت انجمن عنوان شد. حامدی‌فر خاطرنشان کرد که با وجود مشکلات ناشی از محدودیت‌های بین‌المللی، محصولات بیوتکنولوژی پزشکی ایران هم‌اکنون به بیش از ۴۰ کشور صادر می‌شود که نشان‌دهنده ارزش بالای این محصولات در بازار جهانی است.
هم‌افزایی و مسئولیت اجتماعی اعضا
وی همچنین بر ضرورت همکاری و هم‌افزایی میان اعضای انجمن تأکید کرد و یادآور شد در دوران کرونا این هم‌افزایی به بهترین شکل به منصه ظهور رسید و خدمات گسترده‌ای به کشور ارائه شد. او مسئولیت اجتماعی را نیز بخشی جدایی‌ناپذیر از مأموریت شرکت‌های عضو انجمن دانست و تصریح کرد انجمن در این زمینه همچنان خود را پایبند و فعال می‌داند.
تشریح وضعیت تولید و صادرات
رئیس هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی در ادامه نشست با اشاره به ترکیب اعضای انجمن گفت در حال حاضر ۷۴ عضو در انجمن فعالیت دارند که تمامی آنها تولیدکننده هستند. این اعضا شامل تولیدکنندگان دارو، کیت‌های تشخیصی IVD، تجهیزات و مواد و ملزومات مورد استفاده در فرآیند تولید محصولات بیوتکنولوژی می‌شوند که خود به‌عنوان بخشی از محصولات این صنعت به شمار می‌روند.
وی با بیان اینکه در حوزه دارویی حدود ۴۵ قلم محصول مختلف از جمله داروهای بایوسیمیلار و واکسن‌ها تولید و به بازار عرضه می‌شود، تأکید کرد: سهم صنعت بیوتکنولوژی از صادرات دارویی کشور به حدود ۶۰ درصد می‌رسد. وی افزود با وجود جوان بودن این صنعت و حضور گسترده شرکت‌های استارتاپی، این سهم چشمگیر بیانگر ارزش و جایگاه بیوتک در اقتصاد دارویی کشور است.
حامدی‌فر تصریح کرد: تقریباً ۹۹ درصد داروهای بایوتکنولوژی که پیش‌تر وارد کشور می‌شدند اکنون در داخل تولید می‌شوند و تعداد داروهایی که هنوز تولید داخلی ندارند به کمتر از پنج قلم می‌رسد. به گفته او، حتی این اقلام محدود نیز یا دارای اندیکاسیون مشابه تولید داخلی هستند یا در حال حاضر در خطوط تحقیق و توسعه شرکت‌ها قرار دارند و به‌زودی وارد بازار خواهند شد.
وی خاطرنشان کرد: امروز صنعت بیوتک از مرحله تولید محصولات وارداتی عبور کرده و به تولید داروهایی رسیده است که در دنیا مورد استفاده هستند اما تاکنون در فهرست دارویی ایران قرار نگرفته‌اند. او خواستار همکاری مسئولان برای ورود این داروها به فهرست دارویی کشور شد تا بیماران ایرانی نیز بتوانند از آنها بهره‌مند شوند.
حامدی‌فر در ادامه به موضوع جایگاه ایران در جهان اشاره کرد و گفت صرفاً شمارش تعداد محصولات یا حجم تولید نمی‌تواند معیار جایگاه باشد، زیرا جایگاه واقعی زمانی معنا دارد که در سطح بین‌الملل نیز به رسمیت شناخته شود. او تأکید کرد به دلیل محدودیت ارتباطات، جایگاه ایران در بسیاری از عرصه‌های جهانی منعکس نمی‌شود و این مسئله نیازمند توجه ویژه است.
وی به رقم صادرات سال گذشته محصولات بیوتکنولوژی اشاره کرد و گفت: صادرات این حوزه در سال گذشته حدود چند صد میلیون دلار بوده است که نشان‌دهنده ظرفیت بالای ایران در این صنعت است.
نقدینگی و مشکلات تصمیم‌گیری‌های ناگهانی
در ادامه نشست، هوشمند ایلنا، نائب رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی، با قدردانی از حضور مدعوین به بیان دیدگاه‌های خود پرداخت. وی با اشاره به مشکلات موجود از جمله کمبود نقدینگی، کاهش حاشیه سود، دشواری‌های خرید تجهیزات و جذب نیروی انسانی تأکید کرد که امروز بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد تصمیمات کلان مسئولان با هماهنگی صنوفی همچون انجمن اتخاذ شود. او خاطرنشان کرد تغییرات ناگهانی در مقررات، تعرفه‌های گمرکی یا آیین‌نامه‌هایی همچون آی‌آر‌سی بدون مشورت با فعالان صنعت، موجب فشار مضاعف بر تولیدکنندگان می‌شود و بر روند تأمین نیازهای کشور تأثیر منفی دارد.
برگزاری پنجمین کنگره ایران بایو در بهمن ماه
وی در بخش دیگری از سخنانش به فعالیت‌های آتی انجمن اشاره کرد و گفت در بهمن‌ماه سال جاری پنجمین کنگره ایران بایو برگزار خواهد شد. ایلنا با تشریح اهداف این رویداد توضیح داد که این کنگره به صورت نمایشگاه و نشست‌های تخصصی برگزار می‌شود و فرصت مناسبی برای ارائه توانمندی‌ها و دستاوردهای یک سال گذشته شرکت‌ها و محققان خواهد بود. به گفته او، این رویداد بستری تعاملی میان محققان، صنعتگران و سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند تا بتوانند دستاوردهای خود را معرفی و نقاط ضعف و قوت را بررسی کنند و در نهایت منجر به تولید محصولات باکیفیت‌تر و متناسب با نیاز بازار شود.
تمرکز بر صادرات و نسل آینده
وی صادرات را یکی از محورهای اساسی فعالیت انجمن عنوان کرد و گفت اقتصاد کشور برای عبور از مشکلات نیازمند ارزآوری است و صادرات محصولات بیوتکنولوژی پزشکی می‌تواند در این مسیر نقش مؤثری ایفا کند. ایلنا با اشاره به تلاش انجمن برای معرفی محصولات ایرانی به بازرگانان داخلی و خارجی اظهار داشت این اقدام می‌تواند راه را برای توسعه بازارهای صادراتی هموار کند.
نائب رئیس انجمن همچنین بر اهمیت توجه به نسل آینده و دانشجویان تأکید کرد و گفت یکی از مهم‌ترین اهداف ما در ایران بایو، ایجاد انگیزه و معرفی فرصت‌های شغلی به دانشجویان است. او افزود کارگاه‌های تخصصی در حوزه‌های صنعتی، دانشگاهی، داروسازی و حتی بازرگانی برای دانشجویان برگزار خواهد شد تا آنان بیش از پیش با ظرفیت‌های این صنعت آشنا شوند.
جایگاه تشخیص آزمایشگاهی و چالش‌های پیش رو
در ادامه این نشست، بهروز حاجیان تهرانی، خزانه‌دار انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی و بنیانگذار گروه شرکت‌های پیشتاز، به بیان دیدگاه‌های خود در حوزه تشخیص آزمایشگاهی پرداخت. او با تأکید بر اهمیت حیاتی این حوزه توضیح داد که علم تشخیص از دارو جوان‌تر است و تشکل‌های آن نیز تازه‌تر شکل گرفته‌اند، اما از اهمیت بسیار بالایی در نظام سلامت برخوردارند. به گفته وی نزدیک به ۷۰ درصد پرونده‌های پزشکی بیماران بستری بر پایه اطلاعات تشخیصی است و با رشد سریع تکنولوژی‌های جدید در دنیا، امکان تشخیص زودهنگام بیماری‌ها و صرفه‌جویی‌های کلان در هزینه‌ها فراهم شده است.
مشکلات تعرفه، بیمه و عدم ورود تکنولوژی‌های نو
حاجیان تهرانی با ترسیم وضعیت فعلی در کشور اظهار داشت آزمایشگاه‌ها در سال‌های اخیر تنها با افزایش جزئی تعرفه مواجه بوده‌اند در حالی که قیمت کیت‌ها و تجهیزات به‌ویژه به دلیل تغییرات نرخ ارز به شدت افزایش یافته است. او تأکید کرد که عدم تناسب میان تعرفه‌ها و هزینه‌ها موجب زیان‌دهی آزمایشگاه‌ها شده و برخی از آنها حتی ناچار به حذف برخی تست‌ها از خدمات خود شده‌اند. علاوه بر این، به گفته وی، بیمه‌ها نیز پرداخت‌های خود را با تأخیرهای طولانی انجام می‌دهند که مشکلات نقدینگی را تشدید می‌کند.
وی با اشاره به اینکه تکنولوژی‌های جدید وارد آزمایشگاه‌ها نمی‌شود افزود این وضعیت باعث شده است که کشور همچنان با فناوری‌های قدیمی ادامه دهد در حالی که دنیا به سمت ابزارهای نوین پیش می‌رود. او بی‌ثباتی سیاسی و تغییرات مداوم مقررات را از دیگر مشکلات دانست و توضیح داد تخصیص ارز، قیمت‌گذاری و محدودیت‌های واردات باعث ایجاد کمبود در بازار و اختلال در فعالیت شرکت‌ها شده است.
فشار نقدینگی، مشکلات زیرساختی و خطر عقب‌ماندگی فناورانه
خزانه‌دار انجمن با بیان اینکه شش برابر شدن نرخ ارز ترجیحی فشار سنگینی بر شرکت‌ها وارد کرده است گفت بسیاری از شرکت‌ها حتی پس از تخصیص ارز قادر به تأمین ریال لازم برای خرید آن نیستند و ناچارند با بهره‌های بسیار بالا از منابع غیر بانکی تأمین مالی کنند، در حالی که این هزینه‌ها در نظام قیمت‌گذاری رسمی لحاظ نمی‌شود.
وی همچنین به مشکلات زیرساختی همچون قطعی برق، آب و اینترنت اشاره کرد و گفت در حوزه بیوتکنولوژی که نیازمند زنجیره سرد و شرایط خاص تولید است، این مشکلات تأثیرات بسیار جدی‌تری بر فعالیت‌ها دارند. او از وجود طرح‌های کلان ملی در حوزه محصولات هایتک سخن گفت که به دلیل کمبود منابع مالی و ارزی در معرض تعطیلی قرار گرفته‌اند و تأکید کرد نبود برنامه‌ریزی بلندمدت می‌تواند کشور را از معادلات جهانی علم و صنعت خارج کند.
هشدار نسبت به عقب‌ماندن از موج فناوری‌های نوین
حاجیان تهرانی در پایان با هشدار نسبت به خطر عقب‌ماندن کشور از موج فناوری‌های نوین همچون توالی‌یابی ژنتیکی و هوش مصنوعی در تشخیص پزشکی ابراز امیدواری کرد که سیاست‌گذاران با درک صحیح از اهمیت این حوزه، مسیر حمایت مؤثر از صنعت تشخیص پزشکی و توسعه آن را در پیش گیرند.
